Een proactief leven klinkt voor veel mensen vermoeiend. We vullen onze dagen liever met het thuisbezorgen van eten. Ook scrollen we liever op social media voor onze dagelijkse dosis dopamine.
Niet bepaald proactief.
Toch ben je hier met een reden. Misschien wil je wel proactiever zijn in je leven. Wat de reden ook is: het is goed dat je hier bent.
Waarom?
Hoe meer mensen een proactief leven krijgen, hoe minder we in handen komen van de big tech bedrijven in Sillicon Valley, die in mijn ogen de creativiteit van veel mensen downgraden.
Hoe proactiever we worden, hoe minder invloed de buitenwereld heeft op onze emoties en onze vrijheid.
Het zorgt dus voor een mooiere wereld.
In deze blog geef ik je voorbeelden van een reactief en een proactief bestaan.
Ook geef ik je concrete tips en tools hoe je kunt starten om jouw leven proactiever in te delen.
Samenvatting van deze blog
Een proactief leven geeft je meer vrijheid, rust en autonomie. Door je dagen beter te plannen met de rollen die je hebt krijg je meer grip op je leven. Ook helpt het als je meer creëert dan consumeert (van scrollen op social naar zelf bijdragen. Of kook bijvoorbeeld ipv thuisbezorgen). Train daarnaast de invloed die de buitenwereld heeft op jouw binnenwereld. Zo voorkom je dat iemand anders controle krijgt over jouw emoties.
Een reactief leven: hoe ziet dat eruit?
Een reactief leven ziet er vaak zo uit:
- Vaker excuses dan actie ondernemen (Ik ben te dik, maar zo ben ik nu eenmaal)
- Geen controle over eigen emoties (ik ben boos op die persoon, want die heeft mij dit aangedaan)
- Geeft vaak de buitenwereld de schuld (door hem of haar voel ik mij zo)
- Geen structuur en veel schermtijd (ik begin de dag met mijn telefoon)
Resultaat? De dagen vliegen voorbij, zonder dat je echt iets bereikt
Het systeem wil je reactief houden
Vanaf kinds af aan word je al getraind om een zo reactief mogelijk bestaan te leven. Om een paar voorbeelden te noemen:
- Scholen leiden je op tot werknemer, geen ondernemer
- Je leert op geen enkele school hoe je van geld meer geld kunt maken
- Elke reclame uiting die je ziet is gericht op verheerlijking van het individu
- Social media geven je zoveel dopamine shots dat je niets meer uitvoert
- Schulden en kopen op afbetaling is eerder regel dan uitzondering
- De wereld, en Nederland in het bijzonder, stimuleert acteren vanuit de slachtofferrol
Logisch dus dat je nu misschien niet het meest proactieve bestaan ooit leeft. Je hebt simpelweg nergens geleerd over leiding nemen en zelf initiatief nemen. Het kost ook veel meer moeite.
Daarnaast hebben al die schermpjes om ons heen het ook niet bepaald beter gemaakt.
Een proactief leven: hoe ziet dat eruit?
Om proactiviteit goed te belichten moeten we eerst af van de stoffigheid van het woord. Ik wil je meenemen in een emotioneel verhaal van Viktor Frankl, een holocaust overlevende uit de tweede wereldoorlog.
Proactiviteit in een hele benaderde situatie: Viktor Frankl
Even kort over Viktor. Hij was psycholoog en overlevende van de concentratiekampen van nazi Duitsland. Hij maakte de meest vreselijke dingen mee die je als mens maar kunt bedenken. Van mensen die voor zijn neus dood werden geschoten, tot aan verhongeren.
Viktor had als geen ander door dat hij invloed had op mijn emoties, gedachtes en verbeelding, zelfs in de meest vreselijke omstandigheden. Hij noemde dit de laatste menselijk wil.
Als alles van je afgenomen wordt. Letterlijk alles, zodat je nog naakt op de grond ligt te creperen van de pijn, zoals hij deed.
Zelf dan heb je nog steeds de zeggenschap over je eigen gevoelswereld. Je eigen binnenwereld.
Er zit altijd keuzevrijheid tussen de gebeurtenis en hoe je erop reageert.
Tussen de gebeurtenis en jouw reactie zit altijd keuzevrijheid. Zo kan je met behulp van jouw voorstellingsvermogen kiezen wat je doet met de gebeurtenis.
Zo reageerde Viktor
In de vreselijke omstandigheden in de concentratiekampen kon Viktor overleven, omdat hij zich voorstelde dat hij zijn ervaringen uiteindelijk zou gaan lesgeven. Telkens als hij iets meemaakte, gebruikte hij zijn voorstellingsvermogen om de situatie om te buigen naar een les die hij leerde aan zijn leerlingen.
Zo kon hij altijd controle blijven houden over waar hij wel invloed op had, in plaats van zich enorm druk te maken over waar hij geen invloed op had. Hoe uitzichtloos dat ook allemaal was.
Voorbeelden van proactief leven
Nu je ziet dat je zelfs een keuze hebt in de meest vreselijke omstandigheden, kunnen we nog een aantal andere manieren van proactief leven onderscheiden.
Proactieve mensen:
- Voelen zich nooit slachtoffer van een situatie
- Vinden vrijheid en autonomie in structuur en regelmaat ipv impulsiviteit
- Hebben zeggenschap en controle over hun gedachten en gevoelswereld
- Snappen dat je altijd keuzevrijheid hebt bij een (vervelende) gebeurtenis
3 concrete en niet al te omvangrijke tricks die je nu kunt toepassen
1. Creëer meer dan je consumeert
Om je proactiviteit te stimuleren: begin eens met meer creëren dan consumeren. Open eens je telefoon en check je schermtijd. Bekijk eens hoeveel van de tijd je bijvoorbeeld op Facebook of Instagram zit. Verschuif die tijd eens naar creëren. Denk bijvoorbeeld aan teksten schrijven, schilderen, bouwen aan je bedrijf of gewoon een toffe hobby waarbij je 'iets' maakt. Alles is beter dan scrollen.
Met scrollen op social consumeer je het succes van iemand anders. Je bent letterlijk aan het kijken hoe iemand anders zijn mooiste leven leidt.
Is dat wat je de rest van je leven wil doen? Nee? Dan is dit een hele mooie eerste stap naar jouw droomleven.
2. Oefen de invloed van buiten op je eigen gevoelswereld
Merk je dat je direct in een emotie (boosheid, verdriet, frustratie) schiet als er iets vervelends gebeurt? Probeer jezelf te trainen door jezelf te betrappen wanneer je dit doet. Vraag jezelf dan af waarom je dit doet. Kijk daarna of je een proactieve gedachte hierop los kunt laten.
Als voorbeeld. Stel je rijdt in de auto en iemand snijdt jou af, of haalt je van rechts in. Je denkt in eerste instantie misschien: WAT EEN KLOJO! Probeer die primaire reactie even te laten voor wat het is. Wat er dan feitelijk gebeurt is dat je de controle over jouw emoties legt bij degene die jou inhaalt. Zonde toch? Proberen een vervangende gedachte te verzinnen. Zelf pak ik dat zo aan:
Iemand haalt mij van rechts in (gebeurtenis) -> Ik denk "wow oke, die zal wel haast hebben.." -> ik kies ervoor om niet boos te worden, maar denk "Ik hoop dat het goed komt".
Geen boosheid. Geen irritatie. De persoon in de auto heeft geen controle meer over jouw emoties.
3. Plan je week en je dagen
Ons leven bestaat vaak uit verschillende rollen. Denk bijvoorbeeld aan:
- Partner
- Ondernemer
- Werknemer
- Bestuursvoorzitter stichting
- Vader of moeder
etc. Voor elke rol kun je een weekplanning maken. Op die manier krijg je meer structuur in je dagen en ben je voorbereid op wat komen gaat die week. Je weet precies wat je moet doen, waardoor je voorkomt om reactief om te treden (denk aan "de melk is op, wil je even langs de supermarkt?" of "klant x heeft gebeld, wil je die zsm terugbellen? Hij is boos want je hebt
Hiervoor heb ik een Excelletje voor je die gratis kan downloaden (geen emailadres nodig).
Vragen?
Heb je nog vragen over de weekplanning of de andere tips die ik je hebt aangereikt? Stel ze gerust! Ik vind het tof om te horen wat je bezighoudt.
